Potrzeba ruchu, niekończąca się energia, ciekawość świata czy ADHD?! Jak według Ciebie jest dzisiaj z najmłodszym pokoleniem? Czy uważasz, że dostęp do internetu, telewizji i innych nowinek technicznych, które w dniu dzisiejszym są powszechnie dostępne sprzyja rozwojowi dzieci? Czy uważasz, że nowe pokolenie coraz częściej czerpie wzorce z nieodpowiednich źródeł? Czy staje się coraz bardziej egoistyczne, ślepe na problemy innych, ustawia jako priorytet inne wartości? Czy zauważasz coraz mniejszy proporcję wychowania fizycznego nad tym intelektualnym? A może po prostu to zmiana, którą przechodzą co jakiś czas nowe pokolenia, a my po prostu patrząc na ten okres dzieciństwa z perspektywy lat nie potrafimy dobrze tego ocenić?
Za moich czasów…
Za moich czasów… Kiedy byłem małym Jordanem, pamiętam że na dworze spędzałem razem z moimi kolegami z podwórka całe dnie – zwłaszcza w okresie wakacji, ciągłe zabawy, bieganie do upadłego, często robienie „głupich” z perspektywy czasu rzeczy (które na szczęście dobrze się kończyły :D), a dom był często miejscem gdzie się tylko jadło i spało. Teraz, kiedy czasami wychodzę z domu pospacerować, idę piechotą, dużo wtedy obserwuje i co widzę? Specjalnie ogrodzone place zabaw – niestety w większości przypadków puste, ulice bez biegających i bawiących się dzieci. Częściej spotykam je w centrach handlowych gdzie siedzą w grupkach zapatrzeni w mały ekran smartfona. A my przecież biegaliśmy z kijami w rękach, umorusani od ziemi, ze zdartymi kolanami 😉 Co się stało z tamtymi czasami? A może tak jest lepiej?
Etap dzieciństwa w ontogenezie człowieka
W ontogonezie (to przemiany anatomiczne i fizjologiczne, od powstania w wyniku rozmnażania do śmierci) człowieka wyróżniamy kilkanaście etapów, o których na pewno
można byłoby napisać dodatkowy artykuł lub książkę, ja natomiast chciałbym wyróżnić jeden, o którym dzisiaj piszę, czyli okres dzieciństwa. Dokładne granice wiekowe tego okresu trudno jest określić ale przyjmuje się, że jest to moment ukończenia 1 roku życia do około skończenia 14 lat. To okres, w którym kształtuje się coraz lepsza pamięć, świat zaczyna nas zastanawiać, jesteśmy coraz bardziej ciekawscy przez co zadajemy nieustannie pytania – na pewno nie raz na ulicy słyszeliście jak syn bądź córka pyta jednego z rodziców o wszystko co znajduje się dookoła 😀 Jak coś powstało? Dlaczego to tak działa? Kto to wymyślił? I wiele, wiele innych, prawda?
Czasem może to być męczące dla nich, dla Ciebie, ale pamiętaj wtedy właśnie, że to naturalne i w pewien sposób piękne jaką dziecko ma chęć rozwoju. Chęć rozwoju, która w pewnym momencie zanika – i to jest najsmutniejsze. Dodatkowo w tym okresie kształtuje się szereg umiejętności ruchowych to właśnie w okresie dzieciństwa występują dwa tak zwane „złote okresy motoryczności”, czyli okresy gdzie rozwój ruchowy człowieka jest największy. Pierwszy z nich występuję w wieku od 5 do 7 lat – to właśnie w tym wieku ruch staję się bardziej celowy i skoordynowany, to właśnie ten okres, w którym pojawia się tak zwany „głód ruchu”. Jestem przekonany, że na pewno nie raz widzieliście jak dzieci w tym okresie non stop biegają, skaczą, bawią się, a ich „bateria” nigdy się nie rozładowuje. Drugi złoty okres motoryczności przypada na 10-11 lat w przypadku dziewczyn i 12-13 w przypadku chłopców – to czas niezwykle szybkiego łapania nowych, bardziej złożonych ruchów.
Potrzeba ruchu, niekończąca się energia, ciekawość świata czy ADHD?
Czemu przedstawiłem dzieciństwo w ontogenezie człowieka? Bo chciałem żebyście na pewne aspekty spojrzeli ze strony naukowej i sami zastanowili czy skoro potrzeba ruchu, niekończąca się energia i ciągła ciekawość świata to naturalne symptomy tego okresu, to czy nie powinniśmy więcej uwagi poświęcić na rozwój w tym kierunku? Dodatkowo trapi mnie jedna rzecz …ADHD – czyli zespół nadpobudliwości z deficytem uwagi. Nie chodzi mi tutaj o negowanie czegoś takiego jak nadpobudliwość, ale bardziej o nadużywanie kwestii nadpobudliwości, często w okresie, w którym dzieci POTRZEBUJĄ SIĘ WYSZALEĆ. Z definicji ADHD objawia się hiperaktywnością, nadpobudliwością lub impulsywnością, często osoby z ADHD wykazują się brakiem wytrwałości w realizacji zadań wymagających zaangażowania poznawczego, tendencją do przechodzenia od jednej aktywności do drugiej bez ukończenia żadnej z nich oraz dezorganizowaną, słabo kontrolowaną, nadmierną aktywnością. Dla poprawnej diagnozy symptomy muszą pojawić się na stosunkowo wczesnym etapie rozwoju człowieka, pomiędzy szóstym i dwunastym rokiem życia, i utrzymywać się przynajmniej przez pół roku. Światowa Organizacja Zdrowia ocenia, że w 2013 na całym świecie około 39 milionów osób było dotkniętych ADHD.
Oczywiście NIE NEGUJĘ istnienia i powagi tego zaburzenia, ale czy nie wydaje Wam się to czasami dziwne, że symptomy pojawiają się najczęściej u chłopców w wieku 6-12 lat? Czy na pewno każde dziecko w wieku z mniejszą koncentracją, a większą potrzebą aktywności musi być podejrzane o posiadanie tego zaburzenia? A może to właśnie naturalne, że w tym wieku dzieci potrzebują więcej aktywności, ruchu? Chcę też zwrócić uwagę, że mówiąc (moim zdaniem), że nie wiadomo czy jest ADHD, nie mówię, że nie ma dzieci nadpobudliwych – to dwie zupełnie inne kwestie – i że nie trzeba ich w sposób odpowiedni ustawić do pionu. Tylko teraz znowu należy zadać sobie pytanie, czy ta nadpobudliwość spowodowana jest: niedoborem aktywności fizycznej, brakiem zaspokajania potrzeby poznawania świata i nieporównywalnie większą ilością bodźców zewnętrznych oraz które docierają do dzieci każdego dnia, siedzącym trybem życia, czy zaburzeniem psychicznych?
Podsumowując. Chciałbym żeby ten artykuł skłonił Was po prostu do przemyśleń nad ważnymi kwestiami. Czy podążamy w dobrym kierunku? Odpowiedz sobie na pytania z początku wpisu, jak i te pojawiające się w dalszej części. Pamiętaj, że każdy z nas jest tak naprawdę nauczycielem. Dzięki rozmowie z nami, naszej postawie – mamy realny wpływ na to jakimi ludźmi staną się dzieci w przyszłości.